Genesis 41

Farau Naŋgan Puafuban

1Gubuʼ udzuf iruʼrun fada sib da Kiŋ Farau ipuafub da itsaŋan araŋan muntida mpui Nail riŋan, 2da itsaŋan makau dudubadan bini 7 waʼa mpui Nail yaba ba da gada sai mpui riŋan. 3Da itip itsaŋan makau 7 gaŋkidan muntida urun utaʼ waʼa mpui Nail atsuŋʼa yaba ba da bamuntida sarimpa makau dudubadan 7 ugu miŋʼa mpui riŋan. 4Da itsaŋan makau gaŋkidan gada makau dudubadan 7 igi sib. Da Farau maran itaʼ. 5Araŋan itip igiŋʼ marampruʼ da itip itsaŋan nam puafuban maŋan, da itsaŋan dzaŋkum wain bitsintaʼ kapa nidzun 7 da iwaʼ maran bini aŋu. 6Rai da dzaŋkum wain maŋan gubuʼ garadan da kapa nidzun 7 maisan aŋu da fiŋʼa i ruan iyab impruʼ. 7Da dzaŋkum nidzun fiŋʼa i ruan sib intap i dzaŋkum nidzun bini 7 ugu sib. Farau maran itaʼ da isruʼgin ibi araŋan ipuafub aŋu. 8Pisan da araŋan iyu uwayant ampibiŋan i naŋgan puafuban igi, da itaŋin nan i garam mararuru da garam kupisa nam maradzigin santan miŋʼa Idzip iwaʼ impruʼ. Da Farau ifis i naŋgan puafuban tsaŋandan igi da ribaraŋan. Da bitsintaʼ ribaraŋan imami ruan i dziwara araŋan naŋgan puafuban igi waiŋgan.

9Da garam suda wain i kiŋ wain gurun gan ini da kiŋ ibiani, “Aruani da dzi maraŋʼ ifur asubaŋʼ tsafa ruaŋʼ gin i naŋan, i dzi maraŋʼ isamu ruaŋʼ sib. 10Gubuʼ maŋan da agu Kiŋ nugum iruaʼ i garam guman agai, dzi da gam garaman mpada tayaŋʼ u uŋaram bret, da u rim agai i karabus imiŋʼ u garamam siŋa-ari garam gudzuŋgan uŋaran naŋa gumin. 11Da idziaŋ maŋan aga iruʼ igi iwaʼ da nam puafuban, da aga naŋgaŋʼ puafuban igi waiŋgan da ruga rugan. 12Gubuʼ arigi da garam rinifaʼ Hibru maŋan, garam siŋa-ari gudzuŋgan garam guman, irut agai impai karabus. Aga fis i naŋgaŋʼ puafuban rutin da araŋan idziwar i aga naŋgaŋʼ igi waiŋgan da agai. 13Da nam santan araŋan ragidan da agai igi iwaʼ isu nidzun. Dzi tip iyu gumaŋʼ da u rugu garam maŋan ugu.”

14Ibinigi da Kiŋ Farau iwat garam gum ifan da iyu Yosef suŋ aŋu sinuŋʼ uŋar karabus da irut iba. Yosef inab mun da yatsuf naŋgan faʼ sib da iba munti Kiŋ Farau maran. 15Da Kiŋ Farau ini da Yosef ibiani, “Dzi waʼ da nam puafuban maŋan da maŋa wadziwar i dzi naŋgaŋʼ puafuban igi waiŋgan wasi da dzi u. Da bitsintaʼ garam maŋan ini da dzi i agu saŋʼ i dziwara i nam puafuban waiŋgan wasi.”

16Da Yosef ini Kiŋ Farau nangan muŋaʼ ibiani, “Dzi ruŋgaŋʼ wasaŋʼ u, da bitsintaʼ Anutu buŋʼ aragi wain wasi da agu Farau da buŋʼ anaŋ u nugum nanuf.”

17Da kiŋ ini da Yosef, “Miŋʼa dzi naŋgaŋʼ puafuban da dzi tsaŋan dzi muntida mpui Nail riŋan, 18da dzi tsaŋa makau dudubadan bini 7 waʼa mpui Nail yaba ba da gada sai mpui riŋan. 19Rai da dzi tip itsaŋa makau 7 gaŋkidan muntida urun utaʼ tipa waʼa mpui. Dzi watsaŋan makau maran maŋa bidanigi imiŋʼ intap Idzip santan u. 20Da makau gaŋkidan muntida urun utaʼ igi iga makau dudubadan bini 7 waʼa muŋʼ ugu sib. 21Iga sib da bitsintaʼ dzi tsaŋa ibi makau gaŋkidan igi wawaʼ bini ibi gada makau bini igi u. Imaʼ. Rugaŋki aŋu ibi miamun ugu. Da dzi maraŋʼ itaʼ. 22Da dzi tipa giŋʼan da dzi tsaŋan dzaŋkum wain bitsintaʼ kapa nidzun 7 da iwaʼ maran bini aŋu. 23Raiyi da itip ikap nidzun 7 maisan aŋu fiŋʼa i ruan. 24Da dzaŋkum nidzun fiŋʼa i ruan intap i dzaŋkum nidzun bini 7 ugu sib. Dzi fis i naŋgaŋʼ puafuban igi da garam mararuru da garam kupisa nam maradzigin da maŋa wadziwar i nam puafuban igi waiŋgan wasi da dzi u. Imaʼ.”

25Da Yosef ini da Kiŋ Farau ibiani, “U naŋgam puafuban iruʼ igi waiŋgan isaŋʼ ruan aŋu. Anutu ini nan wasi da agu muŋʼ i nam araŋan nida naŋan. 26Makau dudubadan bini 7 iram i udzuf 7. Da dzaŋkum nidzun 7 iram i udzuf 7 ibinigi. Nam puafuban i makau 7 da dzaŋkum nidzun 7 igi iram iyab i nam wain bitsintaʼ aŋu. 27Da makau gaŋkidan 7 waʼa atsuŋʼa ba igi da dzaŋkum nidzun 7 gubuʼ garadan iram iyab i udzuf maŋits 7. 28O kiŋ, ibi nan dzi nida sib ugu, Anutu isantiŋʼ agu i nam araŋan nida naŋan. 29Udzuf 7 da nam gadan buŋʼ anti nasaŋʼ intap Idzip santan. 30Da nigi ntsupan, da gubuʼ maŋits tsiraʼ buŋʼ amunti nasaŋʼ udzuf 7. Garam Idzip maran buŋʼ asamu gubuʼ bini nam gadan ntidan. Da gubuʼ tsiraʼ nam gadan maʼan buŋʼ awaya intap da garam gar santan. 31Garam gar santan maran buŋʼ asamu udzuf bini nam gadan ntidan ugu i gubuʼ fus tsiraʼ nam mariŋʼa sib igi buŋʼ amais nidzun aŋu. 32Wain Anutu rima nam puafuban iruʼrun da agu igi ibi araŋan itip nam igi sib i waʼan, da Anutu buŋʼ anaŋ nawaʼ suŋ aŋu. 33Da aruani da wapiriaŋʼ garam mararuru tipa rabuba i nan bini i suda gudzun da mpada tayaŋʼ gum santan miŋʼa Idzip. 34Da wapiriaŋʼ garam fain nasu gudzun i gamp nasaŋʼ intap Idzip santan da nabraŋ nam gadan ntidan igi nasaŋʼ 5, da nayu 5 igi gan bits nasaŋʼ udzuf 7. 35Da u ruŋgam wani nifum i ribaraŋan ufuma nam gadan udan da udzuf 7 igi i uŋar ufuma nam gadan gin miŋʼa gamp gamp santan, da wataŋin garam siŋa-ari i mpada tayaŋʼ gin. 36Da gubuʼ tsiraʼ muntidan da nam gadan maʼan saŋʼa udzuf 7 waʼa intap Idzip, da nam gadan garam gudzun ufuman miŋʼa uŋar tsiraʼ igi buŋʼ arim ampan santan sib i anuŋʼ mampa i maŋits u.”

37Kiŋ Farau da gan garam gudzuŋgan iriŋant i Yosef nangan santiŋʼan igi da maran yari gin. 38Ibinigi da Farau igut i gan garam gudzun gan ini binaʼ, “Agi busauda garam idzuwai igi i busaŋʼa garam ani i naŋa gum ani? Imaʼ. Anutu Mara Payaman irut garam ani.” 39Da Farau ini da Yosef ibiani, “Anutu ruŋgan isantiŋʼ nam ani santan da agu, ibinigi da garam maŋan wayu uwayant da mararuru bini ibi agu u. 40Dzi taŋin agu isu garam gudzun tsiraʼ imiŋʼ dzi uŋaraŋʼ, da dzi ampaŋgaŋʼ santan buŋʼ ataŋʼ waraŋʼ i agu da nariŋant i u nangam. Da dzi kiŋ runtaʼ aŋu da u buŋʼ ampa waraŋʼ i dzi.”

Yosef Impa Tayaŋʼ Intap Idzip

41Ibinigi da Kiŋ Farau ini da Yosef ini binaʼ, “Yosef, wariŋantin. Aruani da dzi taŋin agu isu gudzun i intap Idzip santan.” 42Da Kiŋ Farau igruʼ gan riŋ gan suda i maran miŋʼa gin i baŋin da yatsuf i Yosef baŋi narun. Farau yatsuf ŋarukui faʼ faʼ ŋarubini aŋu iyab da Yosef da isuŋun tsein gol ifa i wan. 43Kiŋ Farau irim karis maŋan i Yosef mpada gin yatsuŋʼ kiŋ da garam siŋa-ari imuŋʼ i araŋan da inuʼ ini binaʼ, “Wawaʼ manaʼ i sanab da frap anuf! Garam tsiraʼ iba!” I sanab bidanigi da itaŋin Yosef isu gudzun i intap Idzip santan. 44Da Farau ini da Yosef ibiani, “Dzi runtaʼ isu Kiŋ Farau, da bitsintaʼ garam Idzip maŋan wasaŋʼ i naŋa nam maŋan i maraŋgan furan. Imaʼ. Nau nan namiŋʼ agu gin muŋʼ rai.” 45Da Farau irim biŋan Tsafenat Pania da Yosef. Da irim Asenat, Potifera narun finam, da Yosef isu i finiŋgan. (Da Potifera igi isu garam anutu wain i anutu umpur imiŋʼ gamp On, nida Heliopolis gin.) Da Yosef biŋaŋgan imunti isaŋʼ intap Idzip santan.

46Gubuʼ Yosef uda kiŋ Idzip guman da udzufan isaŋʼ 30. Yosef itaŋin kiŋ rai da iyuŋ itsuar gamp santan miŋʼa intap Idzip igi. 47Da miŋʼa udzuf bini 7 aru Yosef nidan ugu da nam gadan inti iyus aŋu. 48Yosef intsuŋʼ nam gadan ntidan miŋʼa udzuf 7 arigi santan da yufum imiŋʼ gamp tsiraʼ santan. Nam gadan gum santan miŋʼa wafiʼa gamp tsiraʼ bitsintaʼ bitsintaʼ da yufum imiŋʼ gamp igi ruga rugan. 49Yosef yufum wit nidzun isu marabuntup tsiraʼ biŋan imiŋʼ gamp tsiraʼ santan, isaŋʼ sasanuai miŋʼa uruts, da araŋan anuŋʼ isaŋʼ i kakara i gudzuŋgan da fantsupa sib u. Imaʼ.

50Yosef finiŋgan Asenat irim araŋan narun rusan marub iruʼrun raiyi da imus waʼa udzuf maŋits tsiraʼ. 51Yosef ifariŋʼ mamaʼ marub miamun igi biŋaŋgan Manase (waiŋgan ibi ‘maran isamu’), da ini, “I Anutu inaŋ da dzi maraŋʼ isamu barabin gaŋʼ santan da dzi ramaŋgaŋʼ utupan santan mpada dzi gampaŋʼ wain.” 52Da ifariŋʼ narun marub isiʼ igi biŋaŋgan Ifraim (waiŋgan ibi ‘kapa nidzun’) da ini, “I Anutu inaŋ da dzi kap nidzuŋgaŋʼ bini i mamaʼ narun iruʼ imiŋʼ intap dzi mpada da barabin gin ani.”

53Udzuf 7 nam gadan ntidan miŋʼa gamp Idzip gubuʼ gan iba ntsup, 54da udzuf 7 maŋits tsiraʼ iwaʼ ibi Yosef nidan ugu. Da maŋits tsiraʼ iwaʼ imiŋʼ intap fain aga, da bitsintaʼ miŋʼa intap Idzip santan da nam gadan rumiŋʼ. 55Gubuʼ rib Idzip rabuba i nam gadan ntsupan da ifa yaiʼ ruan da Kiŋ Farau i nam gadan. Da kiŋ ini da rib Idzip santan ibiani, “Agam wafan da Yosef da agam wanaŋ nam araŋan nidan da agam.” 56Gubuʼ fus tsiraʼ nam santan mariŋʼa sib isaŋʼ intap Idzip igi santan. Da ibinigi da Yosef itus muantsi i uŋar ufuma nam gadan gin, da irim wit da garam Idzip da iyu nam ntsuman gin. 57Da garam intap fain iba Idzip i tsaŋanda Yosef da uda nam gadan bidanigi, i gubuʼ tsiraʼ iŋauŋʼ intap santan.

Copyright information for ADZ